Teknolojiyi Kullanım Oranları

 Bilgi Çağında Yöneticinin Görevleri

Bilgi çağında yöneticilerinin temel görevleri arasında aşağıdakiler sayılmaktadır (Öğüt, 2003,s.63):

·         Değişimi yönetmek,

·         Misyon, vizyon ve rekabetçi strateji oluşturmak,

·         Liderlik ve yönetici becerilerinin etkinliğini artırmak

·         Kendi davranışlarının ve çalışanların davranışlarını anlamını kavramak,

·         Kurumsal hedefleri, insan kaynaklarının katkısı ile oluşturmak,

·         Kurumsal iletişimi etkili kılmak, geri-bildirim sağlamak,

·         Katkıya bağlı ödüllendirme ile motivasyon ve sahiplenme duygusunu yaratmak olarak sıralanmaktadır.

Teknoloji Liderliği

                Teknolojik gelişimlerin ortaya çıkardığı iletişim kaynakları, bilgi aktarımına farklı bir hız ve boyut kazandırmıştır. Özellikle iletişim alanında yoğunlaşan teknolojik yenilikler, bilgi ve iletişim teknolojilerini yaşamımızın bir parçası haline getirmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin yasamın bir parçası olması, bu teknolojilerin kullanımına iliksin tecrübelerin çoğunun okulun dışında ediniliyor olması, günümüzde olduğu gibi gelecekte de okulların kültür ve iklimine de etki edecektir. Değişen ve gelişen bilişim teknolojilerinin okulun iklimini ve kültürünü ne Şekilde değiştireceği her turlu tahmine acıktır, ancak en güçlü tahmin okulların gelecekte günümüzün çok ötesinde farklı bir atmosfere sahip olacağına yönelik olarak yapılabilir. Gelecek, okul yöneticilerinin bilişim teknolojileri ile birlikte gelen yeni bir kültürün farkında olmalarını ve her turlu etkinliklerinde bu durumu göz önüne alarak hareket etmelerini arzulayacaktır.

               Anderson ve Dexter (2005) tarafından gerçekleştirilen araştırmada, okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rolünü başarılı bir bicimde yerine getirebilmelerinin temel koşulunun, okulda teknoloji destekli öğrenme ortamlarının sağlanmış olması olarak belirlenmiştir. Araştırmacılar tarafından geliştirilen teknoloji liderliği modelinde teknoloji liderliğinin, okulun altyapısal öğeleri ve teknoloji çıktıları ile doğrudan ilişki içerisinde olduğu görülmektedir. Bu model Sekil 2’de verilmektedir.

 Şekil 2. Anderson ve Dexter’ın Teknoloji Liderliği Modeli (Marulcu, 2010: 22)

         Eğitimde Teknolojinin Yönetimi ve Teknolojik Liderlik

Yeni bir disiplin olarak tanımlayabileceğimiz ve sosyal bilimler ile mühendislik bilimleri arasında bir köprü vazifesi gören teknoloji yönetimi, örgütün amaçlarının ve hedeflerinin tespit edilmesi ve bu hedeflere ulaşılabilmesi için uygulanan süreç içerisinde mevcut teknolojik imkan ve kabiliyetlerinin planlanması, geliştirilmesi, uygulanması maksadıyla mühendislik ve yönetim disiplinlerinin birleştirilmesi, birbirlerine entegre edilmesidir.

Teknoloji yönetiminde kabul edilmiş bazı mitler ve gerçekler vardır:

MİTLER		GERÇEKLER
1	Teknoloji karşılaşılan tüm sorunları çözmek üzere uyarlanan yazılım donanım bütünüdür.	Teknoloji, bilimsel bilgilerin sorunları çözmek üzere kullanılmasıdır; sadece donanım ve yazılım elemanlarından oluşmaz. Teknik know-how ve yönetim becerilerine gereksinim vardır.
2	Teknoloji teknik bir alandır sadece mühendisleri ilgilendirir.	Teknoloji ve işletme stratejisi bütünleştirilmediğinde teknoloji yarasız bir araçtır. Bu bütünleşmeyi gerçekleştirmek için teknoloji yönetimi yeteneklerine gereksinim doğar
3	Teknoloji yönetimini kolaylaştıracak sihirli reçeteler vardır.	Teknoloji yönetimi oldukça karmaşık bir yükümlülüktür. Her şeyden önce sistematik görüşler gerektirir. Strateji geliştirmek üzere pek çok bilim dalını içeren yaklaşımlar kullanılır.

Tablo 2. Mitler ve gerçekler

Yöneticilerin Teknoloji Liderliğindeki Rolü

                Örgüt içerisinde kullanılan teknolojinin etkili olabilmesi, kullanılan teknolojinin mükemmeliyetinin yanında o teknolojinin örgüt lideri ve çalışan personeli tarafından benimsenmiş olması, teknolojinin örgüt içersinde kullanılmasının “sosyo-teknik” bir olay olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

                Yöneticilerin Teknolojik Liderliği, teknolojiye özgü dikkat gerektiren, öğretmenlerin ve yöneticilerin sınıflarında ve yönetimde teknoloji kullanımına yardım etmek için teknolojinin öğretim uygulama ve stratejilerini nasıl geliştirilebileceği anlayışını kapsayan stratejilerin ve tekniklerin bir kombinasyonudur. Bu nedenle, Teknolojik Liderlik, öğrenme ortamı ve öğretmenlik mesleğinde teknoloji bilgilerinin etkin kullanımı kolaylaştırmak için yeni bilgiler, politikalar ve stratejiler gerektirir.

 Okul Yöneticisinin Okullarda Teknoloji Kullanımına İlişkin Görevleri

MEB tarafından, bilişim teknolojilerinin eğitim ortamlarında etkili bir biçimde kullanımının sağlanması için okul yöneticilerinin yerine getirmesi gereken çeşitli görevler belirlenmiştir (MEB, 2001, 2003). Bu süreçte okul yöneticileri:

• Gereksinim duyulan teknolojik kaynaklar, mesleki gelişim fırsatları, teknik destek hizmeti ve yazılım güncellemeleri için bütçe oluşturmak,
• Okul içerisinde teknolojinin etkin bir biçimde kullanılıp kullanılmadığını değerlendirmek ve teknolojinin eğitim sürecinde etkin kullanımını etkileyen unsurları belirlemek,
• Öğretmen ve Öğrencilerin teknolojik kaynaklara eşit erişimine olanak sağlayan yöntemler geliştirmek,
• Öğretmenlerin eğitim ortamlarında teknoloji kullanımı ile ilgili beklentilerini dinlemek ve değerlendirmek,
• Tüm personele e-posta adresi sağlamak, bilgi paylaşımlarını eposta üzerinden gerçekleştirmek,
• Öğretmenlerin gereksinimlerine göre mesleki gelişim planlarının hazırlama sürecine etkin katılımlarını sağlamak,
• Teknoloji kullanımı ile ilgili karşılaşılan sorunları çözebilmek,
• Diğer okullarda teknoloji kullanımına ilişkin başarılı uygulamaları izleyip, personeli bu konu hakkında bilgilendirmek,
• Örnek etkinlik geliştiren öğretmenleri belirlemek, bu etkinlikleri diğer öğetmenlerle paylaşmakla görevlidir.

 Yöneticilerin Teknoloji Yeterlilikleri

Okulda teknolojinin entegrasyonunu sağlamak maksadıyla öğretmenleri ve çalışan personeli desteklemek için okul müdürlerinin temel teknoloji becerileri olmalıdır. Bu beceriler şunlardır:

•  Teknoloji becerileri: Okul yöneticileri teknoloji kullanımı konusunda model olmalıdır.
•  Personel ile iletişim becerileri: Okul yöneticileri yeni teknolojinin kullanımında diğer çalışan personelinin yanında olmalı ve eğitimini desteklemelidir.
• Program becerileri: Okul yöneticileri teknolojiyi tüm disiplinlere nasıl entegre edeceğini bilmelidir.
•  Personel geliştirme becerileri: Okul yöneticileri okullarda teknolojinin kullanılmasında çalışan personelin eğitiminin ne kadar önemli olduğunu anlamalıdır.
• Liderlik eğitimi: Okul yöneticileri(liderleri) büyük resmi görmek, teknoloji kullanımının öğretme ve öğrenmeye adapte edilmesi için diğer personelle birlikte çalışmanın ne kadar önemli olduğunu anlamak zorundadır.

 Yöneticilerin Liderlik Yeterlilikleri

Bilgi çağındaki yönetici, teknoloji liderliği yapmak istiyorsa yönetim süreçlerini uygulayabilme yeterliliğine sahip olmalıdır.

Bir bilgi yöneticisi,(Teknoloji Lideri)  farklı görevlerdeki bir dizi yöneticinin özelliklerinin bir karmasına sahip olmalıdır. Liderlik, takım çalışması, etkileme yeteneği ve bireyler arası ilişkiler gibi genel yönetici özelliklerinin yanı sıra bir bilgi yöneticisinde aranacak yetkinlikler şu şekilde sıralanabilir: ( Barutçugil, 2002: 147-148):

• Kavramsal düşünme: Büyük resmi görebilme ve onun içinde örgütün stratejisini ve geniş bilgi içeriğini anlayabilmek.
• Savunma: Bilgi gündemini ortaya koyabilme, aktif olarak onu öne çıkarma, gündeme taşıma, haklı gösterme, alaycı, şüpheci ve hatta saldırgan bireylerle uğraşabilmek.
• Proje ve insan yönetimi: Çeşitli aktiviteleri bir arada bütün olarak görebilme ve aynı zamanda ayrıntılara dikkat edebilme yeteneği, bireyleri görevlerini yerine getirirken motive edebilme becerisi.
• İletişim: Bilgi gündemini açıklıkla aktarabilme, iyi dinleme becerisi, örgütsel fırsatlara ve engellere karşı duyarlı olabilmek.

Ayrıca bilgi çağındaki yönetici, bilgi temelinin kalitesini korur, içeriğini geliştirir. Bilgi kaynaklarının izlerini sürer ve adeta bir haritasını çıkarır. Bilgi ağlarını oluşturur ve alt yapısını kurar. Örgütsel bilgiyi strateji açısından değerlendirir. Örgütsel performansın öğrenme ve gelişme ölçütlerini belirler. Bilgiye önem veren ve paylasan bir örgütsel kültür yaratır. Bilgi ağlarını ve altyapısını inşa eder. Performansın finansal olmayan ölçülerini geliştirir (Barutçugil, 2002: 147) .